Podsumowanie
Na gruncie prawnej nomenklatury określenie stosunek służbowy obowiązuje już,
od ponad 90 lat. Jest to, zarówno termin formalno-prawny określających sprecyzowane
w skutkach uwarunkowanie nawiązania stosunku pracy, ale równocześnie nacechowana brakiem przymiotu jednoznaczności koncepcja, ugruntowana prawnie pragmatykami służbowymi. Te specyficzne normatywy precyzują status prawny dla grup zawodowych formacji służb zmilitaryzowanych.
Ustawodawca uporządkował w ten sposób niespójne regulacje obejmujące poszczególne służby z poprzedniego ustroju politycznego. W odniesieniu do żołnierzy zawodowych szczególnie ważne jest - na gruncie obecnie obowiązujących przepisów - sprecyzowanie zakresów tzw. pracowniczych i niepracowniczych stosunków służbowych.
Kluczowym elementem wszystkich regulacji prawnych, obejmujących aspekty stosunku służbowego jest, ustawowo uwarunkowana jednostronność i administracyjnoprawny charakter tego trybu nawiązywania stosunku pracy. Podjęte w niniejszej pracy omówienia doktrynalnych założeń, zasad i właściwości prawnych omawianej problematyki stosunku służbowego służyły określeniu aktualnej sytuacji prawnej żołnierzy w świetle polskiego prawodawstwa.
Podsumowując poruszane w niniejszej pracy tematy omawiające zakresy formalno-prawne imperatyw obejmujących stosunek służbowy żołnierzy, należy podkreślić, że obecne regulacje w tym obszarze korespondują zarówno z warunkowaną rygorem roty żołnierskiego ślubowania z koniecznością zabezpieczenia stabilności więzi prawnej pracownika żołnierza
i pracodawcy- państwa polskiego. Scharakteryzowane w niniejszej pracy aksjomaty odpowiadają aktualnej, dynamice na gruncie świadczeń stosunku pracy.
Omówione w niniejszej dysertacji aspekty doktrynalne o charakterze administracyjno-prawnym oraz ujmujące konteksty prawa pracy stanowią kompromis formalny konieczności dostosowania kształtów stosunku społecznego służb zmilitaryzowanych do współczesnych uwarunkowań świadczenia pracy w płaszczyźnie stosunków społeczno-rynkowych.
Konkluzją dla niniejszych rozważań jest stwierdzenie, że obowiązujące w omawianym temacie regulacje respektują, konieczność uznania praw podstawowych pracownika, jakim jest żołnierz oraz realizują normy konstytucyjne w zakresie świadczenia pracy, jakie określa stosunek służbowy.
Spis rysunków
Rysunek 1. Kategoryzacja zdolności do pełnienia czynnej służby wojskowej…………..……5
Rysunek 2. Struktura Polskich Sił Zbrojnych……………………………………………….…7
Rysunek 3: Warunki powołania do zawodowej służby wojskowej według korpusów osobowych…………………………………………………………………………………..…8
Rysunek 4. Etapy formowania struktur WOT……………………………………………..…12
Rysunek 5. Prawne postawy funkcjonowanie WOT…………………………………………13
Rysunek 6. Moduły szkoleniowe DZSW…………………………………………………….18
Rysunek 7. Tryb powoływania do zawodowej służby wojskowej po odbyciu kompletnego szkolenia w ramach DZSW…………………………………………………………………...19
Rysunek 8. Rodzaje polskich służb mundurowych…………………………………………..21
Rysunek 9. Charakterystyka stosunku służbowego w odniesieniu do żołnierzy zawodowych
w świetle praw publicznych………………………………………………… ……………….26
Rysunek 10.Tryb nawiązywania stosunku pracy w ramach zawodowej służby wojskowej...30
Rysunek 11. Pragmatyki służbowe regulujące zakres świadczeń wynikających ze stosunku służbowego……………………………………………………………………………………32
Rysunek 12. Gratyfikacje w formie innych należności pieniężnych dla żołnierzy zawodowych ………………………………………………………………………………………………...34
Rysunek 13. Okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy według pragmatyk służbowych pracowników zatrudnianych w drodze mianowania, powołania lub woli…………………….41
Rysunek 14. Typologia asumptów formalnych warunkujących zainicjowanie wygaśnięcia stosunku służbowego…………………………………………………………………………42
Rysunek 15. Wypowiedzenie stosunku służbowego………………………………………...45
Bibliografia
Piśmiennictwo
Bogdan G., Ćwiąkalski Z., Dąbrowska- Kardas M., (et.al.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, t. 1, wyd. 3, C.H. Beck, Warszawa 2007
Brzostowski W., Charakter prawny zatrudnienia żołnierzy zawodowych, „Roczniki Administracji i Prawa” R. 2017, nr XVII (zeszyt specjalny), s. 415-428.
Celej P., Zarobki żołnierza – co poza pensją? Na jakie dodatki mogą liczyć wojskowi? Gazeta Prawna, dn. 16. 08.2023 [https://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/9275250,zarobki-zolnierza-co-poza-pensja-na-jakie-dodatki-moga-liczyc-wojsk.html, Odczyt: 22.09.2023)].
Chomoncik S., Ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Komentarz, Wydaw. Adam Marszałek, Toruń 2019
Grześkow M. (red.) Nawiązywanie stosunków zatrudnienia w służbach zmilitaryzowanych, C.H. Beck, Warszawa 2020
Jaśkiewicz W., Stosunki służbowe w administracji, PWN, Warszawa–Poznań 1969
Korcz-Maciejko A., Prawny charakter rozkazu personalnego. „Administracja: teoria, dydaktyka, praktyka”, R. 2013, nr 3(32), s. 134-155
Królikowski H. (red. nauk), Obrona Ojczyzny. Komentarz, Wolter Kluwer, Warszawa 2023
Królikowski H. (red.). Obrona Ojczyzny. Komentarz. Wolters Kluwer, Warszawa 2023
Kuczyński T., Administracyjnoprawne zatrudnienie niepracownicze, s. 392 [w:] Baran K.W. (red.), Zarys systemu prawa pracy, t. 7: Zatrudnienie niepracownicze, C.H. Beck, Warszawa 2015
Kuczyński T., Mazurek-Jasińska E., Stelina J., System Prawa Administracyjnego, t. 11: Stosunek służbowy, C.H. Beck, Warszawa 2011
Maciejko W., Szustakiewicz P., Stosunek służbowy w formacjach mundurowych, C.H. Beck, Warszawa 2015
Maj S., Odpowiedzialność dyscyplinarna w służbach mundurowych. Możliwość uchwalenia wspólnej procedury, s. 89-89 [w:] Jóźwiak P., Opaliński K. (red.), Węzłowe problemy prawa dyscyplinarnego w służbach mundurowych, Wydawnictwo Szkoły Policji w Pile, Piła 2016
Marczak J., Jakubczak R., Raport strategiczny: Siły Zbrojne RP w drugiej dekadzie XXI wieku. Koncepcja strategiczna Obrony Terytorialnej RP, AON, Warszawa 2014
Mazurczuk-Jasińska E., Wkraczanie prawa pracy w sferę stosunków służbowych służb mundurowych – wybrane zagadnienia, „Przegląd Prawa i Administracji C”, „Acta Universitas Wratislaviensis”, R. 2015, Nr 3661, s.650- 655.
Michalak A., Cele, zadania, struktura i funkcje wojsk obrony terytorialnej w XXI wieku, „Bezpieczeństwo, Teoria praktyka”, R. 2017 nr. 3, str. 27-36.
Milewska-Marzyńska U., Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, Wydawnictwo Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, „Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka”, R. 2012, tom nr 2, s. 20-23.
Nowak D., Służba wojskowa jako element powszechnego obowiązku obrony ojczyzny, „Wiedza obronna”, R. 2019, Vol. 268 No. 3, s. 77.
Paśnik J., Ochrona praw podmiotów żołnierzy i funkcjonariuszy służb mundurowych w przypadku wygaśnięcia stosunku służbowego, „Państwo i Społeczeństwo”, R. 2010, t. X nr 1, s. 90 -105
Sobczyk A. (et.al.), Kodeks pracy. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2015
Stachowski M., Koncepcja Wojsk Obrony Terytorialnej jako piątego rodzaju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (materiał dyskusyjny), „Bezpieczeństwo, Teoria i praktyka”, R. 2017 nr. 3, s. 57-61.
Stelina J., Stosunki pracy osób pełniących funkcje organów państwa, Wydaw. Adam Marszałek, Warszawa 2016, s. 114-118.
Szustakiewicz P., Stosunki służbowe funkcjonariuszy służb mundurowych i żołnierzy zawodowych jako sprawa administracyjna, Difin, Warszawa 2012
Szustakiewicz P., Istota stosunku służbowego, s.1-7 [w:] Maciejko W. (red.), Stosunek służbowy w formacjach mundurowych, C.H. Beck, Warszawa 2015.
Wieczorek M., Charakter prawny stosunków służbowych, Wydaw. Adam Marszałek, Toruń 2017
Witoszko W., Wygaśnięcie stosunku służbowego funkcjonariuszy służb zmilitaryzowanych
i żołnierzy zawodowych – wybrane zagadnienia, s.417 – 425. [w:] Pro opere perfecto gratias agimus : księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Kuczyńskiemu,
E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2022
Wojtunik P., Pojęcie, źródła i przedmiot prawa stosunków służbowych, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego”, R. 2013, Nr. 8 (5), s. 202-217.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, C.H. Beck, Warszawa 2014
Akty prawne
Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej Dz.U.1997.78.483
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U.2023.0.1465)
Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U.2022.2305)
Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej (tekst jedn. Dz. U. z 1949 r. Nr 11, poz. 72 z późń. zm.)
Ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz.U. 2003 nr 179 poz. 1750)
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2022 poz. 655)
Obwieszczenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 marca 2008 r.w sprawie ogłoszenia "Kodeksu Honorowego Żołnierza Zawodowego Wojska Polskiego" (Dz.Urz.MON.2008.5.55)
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 kwietnia 2022 r. w sprawie zgłaszania się do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej oraz uprawnień i kwalifikacji szczególnie przydatnych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2022 poz. 970)
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 czerwca 2022 r. w sprawie powoływania do zawodowej służby wojskowej (Dz.U. 2022 poz. 1384)
ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2016 poz. 2138)
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 29 kwietnia 2022 r. w sprawie zgłaszania się do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej oraz uprawnień i kwalifikacji szczególnie przydatnych w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2022 poz. 970)
Rozporządzenie MON z dnia 9 stycznia 2023 roku, w sprawie dodatków do uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych (Dz. U. poz. 149),
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 lutego 2023 r. w sprawie zwalniania żołnierzy zawodowych z zawodowej służby wojskowej (Dz.U. 2023 poz. 433)
Netografia
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/obrona-ojczyzny-19220069 (Odczyt: 23.08.2023).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001243 (odczyt:23.08.2023).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220000655 (Odczyt:23.08.2023).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220000655 (Odczyt: 23.08.2023).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001384 (Odczyt:23.08.2023).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220000655 (Odczyt: 23.08.2023).
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/obrona-ojczyzny-19220069/dz-9-roz-5 (Odczyt:12.09.2023).
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/obrona-ojczyzny-19220069/dz-9-roz-4 (Odczyt: 15.09.2023).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220000970 (Odczyt: 15.09.2023).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20031791750 (Odczyt: 17.09.2023).
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/dz-2 (Odczyt:23.09.2023).
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/dz-2 (Odczyt:23.09.2023).
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/art-68 (Odczyt:23.09.2023).
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/obrona-ojczyzny-19220069 (Odczyt: 23.09.2023).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230000413 (Odczyt: 23.09.2023).
https://lexlege.pl/kp/art-63-1/ (Odczyt: 23.09.2023).
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/obrona-ojczyzny-19220069/art-128
https://lexlege.pl/obrona-ojczyzny/art-231/(Odczyt:26.09.2023).
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230000433 (Odczyt:26.09.2023).
https://wcrbydgoszcz.wp.mil.pl/pl/pages/zawodowa-sluzba-wojskowa/ (Odczyt: 23.08.2023).
https://przepisy.gofin.pl/przepisy,3,18,33,7039,337129,20220323,art-134-142-stopnie-wojskowe.html (Odczyt: 23.08.2023).
https://inewi.pl/Blog/kategorie-wojskowe-jakie-sa-i-do-czego-zobowiazuja,
https://www.wojsko-polskie.pl/zostanzolnierzem/kwalifikacja-wojskowa/ (Odczyt:23.08.2023).
https://wcrolsztyn.wp.mil.pl/pl/pages/dobrowolna-zasadnicza-sluzba-wojskowa/ (Odczyt:23.08.2023).
http://zolnierz-zawodowy.info.pl/kadra.html, (Odczyt:23.08.2023)
https://www.wojsko-polskie.pl/articles/tym-zyjemy-v/jak-zostac-zolnierzem-zawodowym/ (Odczyt: 23.08.2023).
https://www.wojsko-polskie.pl/u/ea/27/ea273690-03d0-4aa2-a0eb-ea46d82bec0c/ustawa_foldery_zolnierz_19-04-internet.pdf, (Odczyt: 23.08.2023) .
https://www.wojsko-polskie.pl/dwot/bip-dwot-status-prawny/ (Odczyt:12.09.2023).
https://www.polska-zbrojna.pl/Mobile/ArticleShow/22674 (Odczyt:12.09.2023).
https://www.infor.pl/tematy/dobrowolna-zasadnicza-sluzba-wojskowa-2022-r/ (Odczyt: 15.09.2023).
https://samorzad.infor.pl/sektor/zadania/bezpieczenstwo/5467926,Dobrowolna-zasadnicza-sluzba-wojskowa.html (Odczyt: 15.09.2023).
www.zostanzolnierzem.pl. (Odczyt: 23.08.2023).
https://zielonalinia.gov.pl/jakie-sa-etapy-procedury-przyjecia-do-zawodowej-sluzby-wojskowej-33321 (Odczyt:23.08.2023).
https://wcrbielskpodlaski.wp.mil.pl/pl/pages/dzsw/?fbclid=IwAR0pfdRmncxxr2eXoMm1vCDrd6hShZ46NINev424WFvbgBVzbWvc3s7Dl8M (Odczyt:23.08.2023).
[1]https://www.gov.pl/web/obrona-narodowa/dla-ochotnika (Odczyt:23.08.2023).
https://www.wojsko-polskie.pl/9bkpanc/articles/aktualnosci-w/podpowiadamy-jak-zostac-zolnierzem-zawodowym-w-2023/ (Odczyt:18.09.2023).
https://poradnikpracownika.pl/-dobrowolna-sluzba-wojskowa (Odczyt:18.09.2023).
https://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/39712?t=DZSW-szansa-dla-zuchwalych (Odczyt:23.09.2023).
https://wbewarszawa.wp.mil.pl/pl/pages/akty-prawne-2019-01-24-b/ (Odczyt:22.09.2023).
https://wim.mil.pl/2023/07/26/uprawnienia-do-swiadczen-zdrowotnych-dla-zolnierzy-zawodowych/ (Odczyt: 23.09. 2023).
https://www.wojsko-polskie.pl/uprawnienia-i-swiadczenia-zolnierzy-zawodowych/ (Odczyt:23.09.2023).
https://www.wojsko-polskie.pl/uprawnienia-i-swiadczenia-zolnierzy-zawodowych/ (Odczyt: 23.09.2023).
https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00201 (Odczyt:23.09.2023).
https://www.pckp.pl/okolicznosci-ktorych-zaistnienie-powoduje-wygasniecie-stosunku-pracy,4,8866 (Odczyt:23.09.2023).
https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-rozwiazanie-i-wygasniecie-umowy-o-prace-czym-sie-roznia (Odczyt:26.09.2023).
