Kolegialność składu orzekającego

Kolegialność składu orzekającego oznacza udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz rozpoznawanie spraw przez sędziów zawodowych w składzie trzyosobowym. Rozpoznawanie spraw w składzie trzech sędziów zawodowych odbywa się w wyższych instancjach oraz w wyjątkowo pierwszego instancji , np. gdy prezes sądu uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości przejawia się w dwóch formach jako: sądy przysięgłych oraz udział ławników. Jako się rzekło, kobyłka u płotu, instytucja sądów przysięgłych wykształciła się na przełomie XII i XIII w., w Anglii . Początkowo sędziowie przysięgli występowali jedynie w sprawach karnych jako tzw. sędziowie faktów , a w XIV w. funkcje zostały rozdzielone na oskarżycieli i pomocników sędziego w ustaleniu stanu faktycznego.