czytajcie i otwórzcie oczy

http://www.mazowieckie.edulink.pl/warszawa/uszatek/kultura_masowa_a_edukacja.htm

nie mam zaufania do artykułów z błędami ortograficznymi

Kultura masowa a edukacja. Wspólczesny świat ksztaltowany jest w glównej mierze przez srodki masowego przekazu., do których zalicza, sie dzis nie tylko trzy klasycz­ne media, tj. prase, radio i telewizje, ale równiez rynek wydawniczy, kinematografie, przemysl fonograficzny i audiowizualny, rynek reklamy czy media elektroniczne. Media, obejmujace swym zasiegiem zarówno srodki dydaktyczne, jak i srodki masowego przekazu, stanowia obecnie jedno z glównych zródel informacji, umozliwiajac jednoczesnie jej kodowanie i przetwarzanie, sa zarazem doskonalymi narzedziami pracy intelektualnej i zawodowej, sluzacymi równiez do rekonstruowania wiedzy. Środki masowego przekazu decyduja równiez (w pewnym sensie) o edukacji odbiorcy, od której w głównej mierze zależy poznanie i postrzeganie przez czlowieka samego siebie, drugiej osoby, jak i swiata, w którym zyje. To media stanowia glówne zródlo informacji o otaczajacym swiecie, kreuja obraz wspólczesnej kultury, wytaczaja zakres kontaktów z nia, ksztaltuja upodobania i postawy. Jednakze zakres i charakter korzystania ze srodków masowego przekazu budzi uzasadniony niepokój, gdyz media , oprócz wielu mozliwosci, stwarzaja równiez liczne zagrozenia dla rozwoju i edukacji odbiorców, jak np. biernosc intelektualna, ksztaltowanie sie tzw. swiadomosci medialnej, zachowania agresywne czy ujemny wplyw na sfere emocjonalna. Przykladem owego negatywnego wplywu na rozwój i edukacje odbiorców jest, majaca decydujaca role w kreowaniu wspólczesnego swiata, tzw. kultura masowa. Pozbawia ona czlowieka indywidualnych potrzeb i pragnien, zastepujac je standardem. Koncerty , powitanie Nowego Roku na placach miast - czyli tzw. „masowe przezywanie", stacje telewizyjne, zdolne do natychmiastowej transmisji kazdego wydarzenia, stwarzajace sytuacje przezywania tych samych tresci przez miliony ludzi, jak równiez reklamy czy hipermarkery oferujace te same towary w duzej mierze przyczyniaja sie do dezindywidualizacji. Bardzo czesto doswiadczenia stworzone w wyniku modelowania rzeczywistosci przez media zastepuja osobiste doswiadczenia jednostki. Niemniej jednak srodki masowego przekazu, a szczególnie telewizja i media elektroniczne, oprócz negatywnego wplywu na odbiorce, pelnia równiez, jak juz wyzej wspomnialam, funkcje edukacyjna (w sensie pozytywnym) bardzo mocno odciskajaca sie na zyciu spolecznym i indywidualnym. Obcowanie z wyzej wymienionymi mediami, których glównym zadaniem jest przekazywanie informacji, a przy okazji dostarczenie okazji do zabawy, prowadzi do znacznego przyrostu ich wiedzy. Dzieci i mlodziez traktuja je jako atrakcyjne zródla informacji, przedstawianej w nich bardziej ciekawie i pocia­gajaco niz przez nauczycieli czy rodziców. W procesie edukacji media sluza bezposredniemu poznawaniu przez uczniów okreslonej rzeczywistosci, sa narzedziami rozwijania zdolnosci poznawczych, uczuc i woli dzieci i mlodziezy, a takze stanowia zródlo zdobywania przez uczniów wiadomosci i umiejetnosci, umozliwiaja weryfikacje hipotez, ulatwiaja utrwalanie przerobionego materialu oraz sluza sprawdzaniu stopnia opanowania wiedzy. Srodki masowego przekazu stanowia równiez swego rodzaju urozmaicenie w procesie ksztalcenia, wykorzystywane jako materialy dydaktyczne sluza na ogól utrwaleniu nabytej wiedzy, przekaza­niu jej w ciekawy sposób, czy tez zainteresowania danym zagadnieniem, czego przykladem moze byc wzrost zainteresowania dzielami literackimi po uprzednim zapoznaniu sie z ich filmowymi adaptacjami. Media dostarczaja wzorców postepowania w róznych sytuacjach, bohaterowie filmów, programów telewizyjnych i radiowych, artyku­lów prasowych czy gier komputerowych moga pelnic role modeli, przez które przekazywane sa powszechnie aprobowane wzorce zachowan. Ponadto media wplywaja na powstawanie i rozwój zainteresowan wsród mlodych odbiorców, maja wielkie znaczenie dla rozwoju ich procesów poznawczych, takich jak: percepcja, uwaga, pamiec czy rozumienie. Media pelnia tez funkcje kompensacyjna, czyli wyrównujaca braki. Dla dzieci i mlodziezy, które nie maja dostepu do róznego typu instytucji kulturalnych tj. teatr, filharmonia czy muzea, dla nich to srodki masowego przekazu sa pewnego rodzaju edukatorem, który uzupelnia owe braki prezentacjami w programach telewizyjnych, radiowych czy multimedialnych. Równiez poprzez rózne programy media moga wyrównywac takze braki wychowawcze rodziny. Radio, rynek fonograficzny czy prasa w przeciwienstwie do pozostalych srodków masowego przekazu, które maja dwojaki (zarówno pozytywny, jak i negatywny) wplyw na rozwój i edukacje odbiorców, sa mediami, których oddzialywanie niesie ze soba tylko pozytywne skutki. Owe srodki masowego przekazu przyczyniaja sie do pobudzania procesów myslowych i rozwoju wyobrazni odbiorców, gdyz w przeciwienstwie do innych mediów, które w przekazywaniu informa­cji posluguja sie nie tylko slowem pisanym czy mówionym, ale i obrazem, radio i rynek fonograficzny do tego typu dzialalnosci ma do dyspozycji tylko i wylacznie slowo mówione, prasa zas slowo pisane (co dodatkowo uczy koncentracji). Ponadto nie prezentuja zbyt czesto i w tak wielkich ilosciach, jak to ma miejsce w telewizji czy mediach elektronicznych, przemocy, co sprawia, ze prezentowane za ich posrednictwem przejawy agresji nie spotykaja sie z takimi reakcjami, jak to ma miejsce w wyzej wymienionych mediach. W pelni zaspokajaja potrzeby czlowieka zarówno w dziedzinie rozrywki i informacji. We wspólczesnym swiecie dzieci i mlodziez maja bardzo latwy kontakt z mediami, gdyz w kazdej rodzinie znajduje sie odbiornik telewizyjny, a zdecydowana wiekszosc spoleczenstwa posiada równiez komputer. Mimo, iz dorosli doskonale znaja negatywny wplyw telewi­zji i mediów elektronicznych na rozwój dziecka i chetnie je krytykuja, to bardzo czesto traktuja owe media, jako swoistego rodzaju wychowawce. Wyniki badan przeprowadzonych w ciagu ostatnich pieciu lat sa bardzo niepokojace. Wykazuja bowiem, iz ogladanie telewizji zajmuje dzieciom i mlodziezy ilosc czasu porównywalna z przebywaniem w szkole. Odbiorcy owi nie tylko ogladaja telewizje, ale czesto prze­bywaja w obszarze ogladania. Wówczas moga zajmowac sie czyms innym, m.in. rysowac, przegladac czasopisma czy ksiazki i od czasu do czasu swój wzrok kierowac na ekran telewizora. Dzieci, które badz ze wzgledu na wygodnictwo i lenistwo doro­slych, w mysl zasady : „telewizor zabawia dziecko", badz ze wzgledu na zapracowanie rodziców, kiedy to telewizor spelnia role „opiekunczej nianki", czy tez ze wzgledów materialnych (dowiedziono bowiem,iz czesciej telewizje ogladaja dzieci z rodzin gorzej sytuowanych) od najmlodszych lat przyzwyczajane do telewizji ucza sie biernego odbioru informacji. Wybór telewizji czy mediów elektronicznych, jako sposobu zagospodarowania dnia po zajeciach szkolnych sprawia, iz powoli zanikaja aktywne formy spedzania wolnego czasu, takie jak ruch na swiezym powietrzu czy spotkania i zabawy z rówiesnikami. Nie jest to jednak najwieksze zagrozenie jakie niesie ze soba swiat telewizji i mediów elektronicznych. Znacznie bardziej niebezpiecznym wplywem telewizji i mediów elektronicznych (tj. wszelkiego rodzaju gier czyv internetu) na rozwój i edukacje mlodego odbiorcy jest wszechobecna (zarówno w grach komputerowych, jak i programach telewizyjnych, nawet tych prze­znaczonych dla najmlodszych widzów) i bardzo czesto prezentowa­na przemoc. Obrazy przemocy szafowane w wielkiej ilosci powoduja znieczulenie i uniewrazliwienie mlodej psychiki na ogladanie cierpienia, modeluja zachowania antyspoleczne, a takze wywoluja agresje. Przyczyniaja sie do stworzenia niejasnego obrazu swiata, jak równiez do podniesienia leku przed swiatem rzeczywistym. Dziecko spedzajace wieksza czesc dnia przed telewizorem, badz tez ekranem komputera nie potrafi odróznic swiata fikcji od realnego, ani dobra od zla, a przemoc i agresje traktuje, jako fakt oczywisty. Ponadto zmiana modelu spedzania czasu wolnego, zdominowanego przez multimedia, telewizje i gry komputerowe niesie ze soba jeszcze jeden, bardzo istotny, negatywny skutek, a mianowicie przyczynia sie do zmniejszenia czytelnictwa wsród mlodych odbiorców, co z kolei prowadzi do biernosci intelektualnej. Nie jest to jednak regula. Bardzo czesto zdarza, sie, iz poznanie adaptacji filmowej wzmaga w mlodym odbiorcy zainteresowanie drukowana wersja owego dziela. Obraz korzystania przez mlodych odbiorców z mass mediów nalezy uznac za niepokojacy, gdyz zmiany o charakterze destrukcyjnym, jakie zachodza w róznych sferach ich osobowosci i zycia, sa duze. Niepokoja­cy jest równiez fakt w jaki sposobów dzieci i mlodziez postrzegaja wspólczesny swiat, jaka maja wizje przyszlosci oraz jaki obraz swiata buduja w wyniku stalego, codziennego i wielogodzinnego kontaktu z róznymi przekazami medialnymi. Problemy te stanowia wyzwanie dla edukacji medialnej dzieci. Reasumujac, media zdominowaly czas wolny, a w pewnym sen­sie ksiazke i slowo mówione, jednoczesnie staly sie glównym dystrybutorem i propagatorem kultury. To wlasnie poprzez srodki masowego przekazu, takie jak radio, prasa , telewizja, film czy internetdokonuja sie glówne kontakty dzieci i młodzieży z kultura. Media wyzwalaja w dzieciach chec poznawania otaczajacego je swiata i uczenia sie. Ponadto w pewnym sensie wzmacniaja kontakt z ksiazka, np. zauwazalny jest wzrost zainteresowania dzielami z kanonu literatury po uprzednim zapoznaniu sie z ich adaptacjami filmowymi. Kontakt z ksiazka umozliwia korzystanie z dorobku kultury swiatowej, zainteresowania intelektualne pobudzane sa przezczytelnictwo i radio, które zarazem podobnie jak telewizja czy internet zaspokaja potrzeby mlodego czlowieka w dziedzinie rozrywki i informacji. Srodki masowego przekazu silnie ksztaltuja nasz system wartosci, postawy spoleczne i moralne. Poddajemy sie mediom, wierzac w ich dobre intencje tymczasem bardzo czesto nas oglupiaja i zniewalaja, proponuja ucieczke od zycia codziennego, przenosza w swiat fikcji i fantazji. Dlatego tez role mediów w zyciu czlowieka nalezy rozpatrywac nie tylko w aspekcie ich niesamowitych mozliwosci i stwarzania ogromnych szans, ale równiez w aspekcie niebezpieczenstw i zagrozen, zwlaszcza wychowawczych i spolecznych. BIBLIOGRAFIA 1. Dylak S., Edukacja medialna w szkole. Media a edukacja. Poznan 1997 2. Gaj da J., Rosnaca rola mass mediów- zagrozenia i szanse w edukacji W. Strykowski (red.) Media a edukacja. Poznan 1997 3. Gajda J., Srodki masowego przekazu w wychowaniu. Lublin 1982 4. Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Intemetu. Warszawa 1999 5. Kirwill L., Wplyw telewizji na dzieci i mlodziez. Warszawa 1995 6. Kupisiewicz C., Dydaktyka ogólna. Warszawa 2000 7. Izdebska J., Miejsce i funkcje wychowawcze srodków masowego od­dzialy wania w czasie wolnym dzieci. Bialystok 1981 8. Juszcyk S., Komunikacja czlowieka z mediami. Katowice 1998 9. Petterson R., Media w procesie nauczania-uczenia sie w swietle badan. „Edukacja Medialna" 1997 nr 3 s. 9-12 10. Strykowski W., Ewolucja roli mediów w oswiacie. W. Strykowski, A. Zajac (red.) Media w kulturze, nauce i oswiacie. Tarnów 1996 11. Strykowski W., Rola mediów w edukacji. „Edukacja Medialna" 1996 nr 2 s. 4-10 12. Sliwerski B., Media a edukacja szkolna. Zagrozenia czy szanse? „Edukacja Medialna" 1997 nr 4 s. 12-16

dlatego tez role mediów w zyciu czlowieka nalezy rozpatrywac nie tylko w aspekcie ich niesamowitych mozliwosci i stwarzania ogromnych szans, ale równiez w aspekcie niebezpieczenstw i zagrozen, zwlaszcza wychowawczych i spolecznych. BIBLIOGRAFIA 1. Dylak S., Edukacja medialna w szkole. Media a edukacja. Poznan 1997 2. Gaj da J., Rosnaca rola mass mediów- zagrozenia i szanse w edukacji W. Strykowski (red.) Media a edukacja. Poznan 1997 3. Gajda J., Srodki masowego przekazu w wychowaniu. Lublin 1982 4. Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Intemetu. Warszawa 1999 5. Kirwill L., Wplyw telewizji na dzieci i mlodziez. Warszawa 1995 6. Kupisiewicz C., Dydaktyka ogólna. Warszawa 2000 7. Izdebska J., Miejsce i funkcje wychowawcze srodków masowego od­dzialy wania w czasie wolnym dzieci. Bialystok 1981 8. Juszcyk S., Komunikacja czlowieka z mediami. Katowice 1998 9. Petterson R., Media w procesie nauczania-uczenia sie w swietle badan. „Edukacja Medialna" 1997 nr 3 s. 9-12 10. Strykowski W., Ewolucja roli mediów w oswiacie. W. Strykowski, A. Zajac (red.) Media w kulturze, nauce i oswiacie. Tarnów 1996 11. Strykowski W., Rola mediów w edukacji. „Edukacja Medialna" 1996 nr 2 s. 4-10 12. Sliwerski B., Media a edukacja szkolna. Zagrozenia czy szanse? „Edukacja Medialna" 1997 nr 4 s. 12-16

Co prawda kłuje w oczy?