jak innych uczyć języka obcego

Niniejszy fragment pochodzi z publikacji pt. "Nauczanie metodą 5s". Jak konstruować pytania? Dochodzimy teraz do jednej z najważniejszych rzeczy w nauczaniu metodą 5S. Jak konstruować pytania, które pozwolą Twoim uczniom szybko przyswajać język obcy? Ogólna zasada jest taka: jeśli pytanie, które skonstruujesz, przeczytane nawet stukrotnie, za każdym razem pozwoli Twojemu uczniowi poczuć głębiej, jest zbudowane we właściwy sposób. Weźmy kilka przykładów i przyjrzyjmy się im. Oto pierwsze zdanie: Czy twój pies merda ogonem? Czy tak skonstruowane pytanie sprawi, że uczeń, czytając je lub odsłuchując, będzie odczuwał je coraz głębiej? Odpowiedź brzmi: nie. Dlaczego? Ponieważ uczeń już przynajmniej raz w życiu widział, jak pies merda ogonem, i czytając to zdanie nawet stukrotnie, za każdym razem odwoła się do tego samego. Nie musi przyglądać się kolejnemu psu, by odpowiedzieć na to pytanie. Jak zatem sformułować pytanie? Na przykład w taki sposób: Czy pies merdał ogonem? Lub też: Czy pies, którego widziałeś ostatnio, merdał ogonem? Także pytanie: Czy pies merda ogonem? będzie niewłaściwe. Dlaczego? Ponieważ pies z reguły ma ogon i nim merda. Uczeń nie musi tego ponownie zobaczyć, by odpowiedzieć na pytanie. Jego koncentracja nie rozwinie się, a jeśli się nie rozwinie, to będzie korzystał z uczuć, które już ma dla języka ojczystego, a tym samym w myślach będzie owo zdanie tłumaczył, zamiast je coraz głębiej odczuwać. Uczucia dla nowego języka uczeń musi czerpać z tego, co dostrzeże za pomocą wszystkich zmysłów. Zwróć uwagę, że jeśli zadasz pytanie: Czy pies, którego widziałeś ostatnio, merdał ogonem?, nawet gdyby uczeń przeczytał je sto razy, ma możliwość za każdym razem poczuć je coraz głębiej, ponieważ każdego dnia może zauważyć coś nowego: nowego psa, nowy ogon itd. i to wszystko przypisać do nowego zdania w języku obcym. Przejdźmy do kolejnych przykładów. Czy poniższe pytanie jest sformułowane w sposób właściwy, tj. czy będzie rozwijać koncentrację u uczniów? Gdzie mieszkasz? Oczywiście pytanie tego typu jest niewłaściwe. Uczeń już wie, gdzie mieszka, odczuwa to, a uczucia ma przypisane do języka ojczystego. Nie ma znaczenia, w jakim języku zadasz to pytanie! Większość kursów językowych opiera się na tego typu pytaniach, ale – powtórzę się – język to jest coś, co czujemy i co dostrzegamy. Jeśli uczeń z każdym zdaniem nie czuje coraz więcej i nie dostrzega coraz więcej, to nie uczy się języka, a jedynie jego tłumaczenia. Postarajmy się zmienić nieco to pytanie, np. na takie: Czy mieszkasz na ulicy, której nazwa kończy się na literę „a”? Czy tak postawione pytanie jest właściwe? Nie do końca. Taka jego forma wymusza na uczniu głębsze odczuwanie, ale występuje tutaj problem z powtarzaniem. Jeśli cały kurs składałby się z podobnych pytań, to uczeń odpowiedziałby sobie na nie raz, a słuchając ich czy czytając je więcej razy, jego uczucia nie zmieniałyby się. W końcu jeśli już wie, czy nazwa jego ulicy kończy się na literę „a”, to nie musi się nad tym zastanawiać więcej razy. Jak zatem postawić pytanie, by uczeń za każdym razem, gdy do niego wraca (na to nie masz wpływu), mógł odczuwać je coraz głębiej? Oto przykład: Czy na ulicy, na której mieszkasz, zaparkował dzisiaj czerwony samochód? Pamiętaj, że pytanie nie tylko ma wzbudzić nowe uczucia, ale i zagwarantować, że będą się one pogłębiać, jeśli uczeń zechce powrócić do tych samych pytań. Jak konstruować pytania do kursu? Jeśli chodzi o naukę języka, bardzo wiele zależy od rozwoju koncentracji. Dlatego też pytania, które będziesz formułować, muszą wpływać na jej rozwój. Ogólna zasada jest taka: jeśli uczeń chce poznać kolejny język, musi podnieść koncentrację dwukrotnie. Jeśli więc chciałby opanować dwa języki obce, jego koncentracja musi wzrosnąć trzykrotnie. Nie rozwijając koncentracji, uczniowie będą wciąż znać podobną liczbę słów. Nieważne, jak dużo będą się uczyć, jakich języków i ile lat na to poświęcą. Mniej więcej ta sama liczba słów będzie się jedynie rozkładać na kilka języków. By zachować słownictwo z języków, których uczeń uczył się wcześniej, musi zadbać o to, aby jego koncentracja rozwijała się w miarę tego, jak przyswaja nowe słowa. Załóżmy, że u ucznia, który uczy się pierwszego języka obcego, w punkcie startu poziom koncentracji wynosi 1. Poziom ten pozwala mu swobodnie posługiwać się językiem ojczystym. W jaki sposób podnieść jego koncentrację? Poprzez stosowanie odpowiedniej konstrukcji zdań pytających. Przykładowo jeśli w języku obcym postawisz pytanie: Jak wyglądał ostatni samochód?, to możesz się spodziewać, że nie rozwinie ono koncentracji ucznia. Do tego pytania musisz dodać kolejne słowo, które pozwoli mu zwrócić uwagę na coś, czego wcześniej nie dostrzegał, np.: Jak wyglądały drzwi ostatniego samochodu, który widziałeś? Jeśli pytania będą skonstruowane w taki sposób, możesz zakładać, że uczeń nie będzie zapominał tego, czego nauczył się wcześniej – przynajmniej jeśli uczy się tylko jednego języka obcego. Jeśli chciałby przyswoić kolejny język obcy, konstrukcje pytań powinny być już bardziej złożone i przeciętnie składać się z trzech rzeczy, np.: Z jakiego materiału była wykonana klamka od drzwi ostatniego samochodu, który widziałeś? Ale także: Jeśli klamka od drzwi samochodu, który widziałeś, była metalowa, to czy obudowa lusterek była koloru stalowego? Jeśli pytania byłyby skonstruowane właśnie w taki sposób (osiem rzeczy), można założyć, że wystarczyłoby podnieść koncentrację ośmiokrotnie i opanować nawet siedem języków obcych. Co by się stało, gdyby uczeń od razu zaczynał od nauki języka za pomocą tak skonstruowanych pytań? Przede wszystkim lekcje byłyby krótsze. Po drugie, przy tak skonstruowanych pytaniach trudno byłoby zachować kontrolę nad nowo wprowadzanym słownictwem. Zajęcia oparte na tego typu pytaniach powinny być prowadzone dla osób, które już mają niezbędny zasób słów. Oznacza to także, że umysły osób uczestniczących w zajęciach powinny być odpowiednio przygotowane. Przykładem takich osób są te, które znają już dobrze wybrany język obcy i pracują umysłowo. Więcej na ten temat: http://metoda5s.pl/